«نسخه‌خوانی» اندوخته‌ای برگرفته از فرهنگ و تمدن ایران
تاریخ انتشار: ۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۷۸۳۴۰
کتاب «نسخه‌خوانی» اثر رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران به داده‌های ما در حوزه فرهنگ ایران اسلامی، شامل هر آنچه پیرنگ مسائل تاریخی، فرهنگی و به طور کلی تمدنی است، در پشت نسخه‌های خطی می‌پردازد.
کتاب «نسخه‌خوانی» اثر رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران از سوی نشر مورخ به بازار کتاب روانه شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چرا نسخه‌خوانی؟ فکر نمی‌کنم نیاز به توضیح باشد که بخشی از داده‌های ما در حوزه فرهنگ ایران اسلامی، شامل هر آنچه پیرنگ مسائل تاریخی، فرهنگی و به طور کلی تمدنی است، در پشت نسخه‌های خطی یادداشت شده است. طبعا همه این یادداشت‌ها توسط فهرست‌نویسان در فهارس نسخه‌خطی منعکس نمی‌شود، گرچه برخی ثبت می‌شود و باید قدردان آن بود. آوردن شرح حال و تاریخچه اشخاص، تاریخ برخی از رویداد‌های مهم مثل سیل و زلزله، نکاتی درباره خرید و اهداء و وقف کتاب و مسائلی از این دست، همواره محل توجه صاحبان کتاب‌ها از تولیدکننده و فروشنده و خریدار بوده است. البته این‌طور نیست که این یادداشت‌ها صرف پشت نسخه یا روی صفحات اول یا پایانی آن‌ها باشد، بلکه بسیاری از اوقات، در صفحات سفید بین رسالههای یک مجموعه، گاهی در حاشیه برخی از صفحات، و زمانی در جُنگ‌ها در داخل کتاب، اما به صورت گزارش‌های تک صفحه‌ای یا بیشتر، این قبیل مطالب ثبت شده است.
بیشتر این یادداشت‌ها از دوره صفوی و قاجار است، به دلیل این که اصولا، نسخه‌خطی ما بیشتر از همین دوره است. البته شاید مواردی هم باشد که تاریخ آن به قبل از آن یا بعد از این باشد و، اما این بنده خدا، بخشی از وقتش، همیشه صرف مرور بر نسخه‌ها می‌شد، کاری که بیشتر جنبه تفننی داشت و احتمال می‌داد در این جستجو‌ها مطالب تازهای بیابد که اغلب هم مییافت. بنابراین، از زمانی مصمم شد این قبیل یادداشت‌ها را بازنویسی کند و در اختیار عموم بگذارد. انتخاب آن‌ها مطابق ذوق و زمینه‌های پژوهشی گذشته او بود. بنابراین، و در طول سالیان، این یادداشت‌ها بازنویسی شد و غالب آن‌ها در کانال تلگرامی منتشر گشت. بعد‌ها بخش زیادی از آن‌ها در «کلک و کتاب» ـ که تاکنون چهار دفتر از آن منتشر شده ـ در لابه‌لای مطالب دیگر آمد. زمانی به درخواست دوست عزیز اسماعیل مهدوی، برای انتشار در هر شماره از مجله وزین آینه پژوهش، تعدادی از آن یادداشت‌ها را تحت عنوان «نسخه‌خوانی» در اختیار ایشان گذاشتم. اکنون که بیش از سی عدد از «نسخه‌خوانی» نشر شده، از روی خودخواهی تصمیم گرفتم همه را در یک مجموعه فراهم آورم. البته باز هم از روی تنبلی، فهارسی برای آن‌ها آماده نکردم! در واقع، فکر می‌کنم همه این‌ها در «نورمگز» یا جای دیگری از روی جست‌وجوی لفظی قابل دسترسی است و اگر زمان حال هم در دسترس نباشد، زمان کوتاهی بعد از این چنین خواهد بود. البته اگر از نظر زمانی، پس نرویم و به عصر ما قبل ... برنگردیم.
این کتاب، مانند برخی از آثار دیگر نویسنده، به صورت دیجیتالی و تنها در نُسخ معدود برای دوستداران انتشار خواهد یافت. به تقلید برخی از نویسندگان قدیم که از روزگار گلایه دارند، من هم باید بگویم بعد از دو سال و اندکی گرفتاری کرونا، فکر می‌کردیم روز‌های آرامی خواهیم داشت که نشد و اضطراب و نگرانی از نوع دیگری فزونی یافت. خداوند همه ما را به خاطر همه کوتاهی‌ها ببخشاید. به دلیل استفاده‌های فراوانی که از یادداشت‌های مکتوب مرحوم استاد حسینعلی باستانی‌راد در آغاز نسخه‌های خطی سابقاً متعلق به او در کتابخانه مجلس و کتابخانه مرکزی دانشگاه بردهام، و محض یاد نیک از آن بزرگمرد که تاکنون قدرش ناشناخته مانده است، این اثر ناچیز را به روح آن استاد بزرگوار تقدیم می‌کنم. خداوند او را مشمول رحمت و مغفرت خویش گرداناد؛ و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: انتشار کتاب معرفی کتاب فرهنگ ایران اسلامی نسخه خوانی یادداشت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۷۸۳۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عنوان قدیمی‌ترین نماد نهاد‌های علم جهان یونسکو به دانشگاه تهران اعطا شد
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.
رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی‌شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی‌شاپور نماد نهاد‌های علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه‌گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به‌عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.
مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فراز‌هایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندی‌شاپور و اذعان ویل دورانت که جندی‌شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به‌عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهاد‌های آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی‌شاپور می‌رسیم.
وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی‌شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.
مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین هم‌زمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی‌شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهم‌ترین کانون‌های توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت